Οι δημοτικοί και περιφερειακοί
προϋπολογισμοί κατά τη φάση της κατάρτισης και της ψήφισης απεικονίζουν 2
βασικά στοιχεία από τα οποία μπορούν να εξαχθούν ανά περίπτωση πολιτικά
συμπεράσματα: α) την υφιστάμενη οικονομική κατάσταση του κάθε ΟΤΑ και β) τις προθέσεις
της εκάστοτε δημοτικής αρχής όσον αφορά την πολιτική που πρόκειται να
ακολουθήσει σε μια σειρά από τομείς (επιβολή τελών και φόρων, βαθμός
ανταποδοτικότητας των παρεχόμενων υπηρεσιών,
κοινωνική πολιτική, σύναψη δανείων, εκποιήσεις δημοτικής περιουσίας κτλ).
Με την ισχύουσα νομοθεσία η
Οικονομική Επιτροπή κάθε Δήμου είναι υποχρεωμένη να συντάξει σχέδιο
προϋπολογισμού. Στη συνέχεια οφείλει να
ενσωματώσει το σχέδιο προϋπολογισμού στην ηλεκτρονική βάση δεδομένων του Υπουργείου
Εσωτερικών, προκειμένου το Παρατηρητήριο Οικονομικής Αυτοτέλειας των ΟΤΑ να
παράσχει τη γνώμη του επ’ αυτού με βάση τα κριτήρια που έχει ορίσει το ΥΠΕΣ και
να προχωρήσει σε διαδικασία δημόσιας διαβούλευσης που θα κλείσει με την ψήφιση
του προϋπολογισμού το ανώτερο μέχρι τα μέσα Νοεμβρίου.
Το πολιτικό ζήτημα που ανακύπτει είναι
ιδιαίτερα σημαντικό αφού το πολύ κρίσιμο ζήτημα των οικονομικών των ΟΤΑ,
τίθεται με όρους κεντρικού κράτους, υποβαθμίζοντας οποιαδήποτε πολιτική
διαδικασία στο εσωτερικό των ΟΤΑ, αδιαφορώντας ακόμα και για το ίδιο το
διαχειριστικό πλαίσιο με το οποίο αναδείχθηκαν οι δημοτικές αρχές από τις
τελευταίες εκλογές.
Είναι από αυτή την πλευρά πολύ
χαρακτηριστική η κατεύθυνση στην ΚΥΑ που εξέδωσε η κυβέρνηση για τη σύνταξη των
προϋπολογισμών του 2015: «Για τους δήμους, επίσης ως φορείς της Γενικής
Κυβέρνησης, ισχύουν κατά τη σύνταξη του προϋπολογισμού τους οι γενικές αρχές
για τη διαχείριση των οικονομικών της Γενικής Κυβέρνησης»,
Ειδικότερα, υπάρχει η αυστηρή
κατεύθυνση ώστε οι προϋπολογισμοί να είναι ισοσκελισμένοι ή πλεονασματικοί σε
αντιστοιχία με τα προβλεπόμενα για τον κρατικό προϋπολογισμό. Πρακτικά η
κατεύθυνση που δίνεται είναι αυτή των μεγαλύτερων δυνατών περικοπών και της
άσκησης φορομπηκτικής πολιτικής. Αν λάβουμε υπόψη ότι στη διαδικασία μεσολαβεί
και η έγκριση του Παρατηρητηρίου Οικονομικής «Αυτοτέλειας» των ΟΤΑ οποιαδήποτε
απόκλιση, ακόμα και κατά τη διαδικασία της «διαβούλευσης» πρακτικά είναι
ανέφικτη.
Από τις οδηγίες που εξέδωσε το
ΥΠ.ΕΣ. για την κατάρτιση των φετινών προϋπολογισμών κυρίαρχο είναι το στοιχείο
της δημοσιονομικής πειθαρχίας, ξεκαθαρίζοντας ότι δεν μπορεί να υπάρξει καμία
απολύτως απόκλιση από τη λογική των ισοσκελισμένων και πλεονασματικών
προϋπολογισμών, με κυρώσεις και καταλογισμούς σε όσους ΟΤΑ προβούν σε
υπερβάσεις. Πιο συγκεκριμένα αποτυπώνεται μια διπλή κατεύθυνση μείωση των
δαπανών που σχετίζονται με την κάλυψη λειτουργικών αναγκών και κοινωνικών
υπηρεσιών και εξεύρεση εσόδων μέσω φόρων, τελών κλπ.
Έτσι δίνονται κατευθύνσεις για
δαπάνες που πρέπει να κινηθούν στο χαμηλότερο δυνατό επίπεδο με ρητή αναφορά
στην υπερωριακή απασχόληση του προσωπικού, σε σειρά λειτουργικών δαπανών, καθώς
και σε πάσης φύσεως προαιρετικές δαπάνες όπως ενίσχυση συλλόγων σωματείων,
βοηθήματα προς οικονομικά αδύνατους κτλ. Ειδική αναφορά γίνεται επίσης στο
γεγονός ότι στην κατάρτιση των προϋπολογισμών πρέπει να ληφθούν υπόψη τα
δημοσιονομικά αποτελέσματα του προγράμματος διαθεσιμότητας – κινητικότητας και
«ενδοαυτοδιοικητικής» κινητικότητας.
Στον τομέα της Κοινωνικής
Πρόνοιας (παροχή προνοιακών επιδομάτων) δίνεται ρητή οδηγία ότι οι πιστώσεις
που θα εγγραφούν στους προϋπολογισμούς (οι πόροι που θα δώσει το κεντρικό
κράτος στους ΟΤΑ για τη συγκεκριμένη αρμοδιότητα) πρέπει να είναι μειωμένες
κατά 5,85% σε σχέση με τα αντίστοιχα ποσά του 2013, με αντίστοιχη μείωση στο
σκέλος των δαπανών των ΟΤΑ (στα λεφτά που θα δοθούν από τους ΟΤΑ σε δικαιούχους
προνοιακών επιδομάτων).
Ενώ σε σχέση με τα ανταποδοτικά
τέλη η κατεύθυνση είναι ότι, αν από τα ως τώρα εισπραττόμενα έσοδα του 2014
εκτιμάται ότι δεν θα καλυφθούν οι δαπάνες για τις ανταποδοτικές υπηρεσίες, τότε
το ποσό που δεν καλύπτεται θα πρέπει να
συνυπολογιστεί στην απόφαση καθορισμού του ύψους των τελών για το 2015
επιφέροντας αύξηση αυτών.
Στις οδηγίες σε σχέση με τα
οικονομικά δεδομένα καταργούμενων ή συγχωνευόμενων ΝΠΔΔ προβλέπεται η
ενσωμάτωση των οικονομικών τους στοιχείων (στην περίπτωση των καταργούμενων
φορέων) στον κεντρικό προϋπολογισμό του Δήμου. Στο συγκεκριμένο ζήτημα, με
πρόσφατο νόμο, απαλλάχθηκαν ουσιαστικά όσοι εμπλέκονταν σε κακοδιαχείριση ΝΠΔΔ
των ΟΤΑ, με διαγραφή των χρεών των ΝΠΔΔ και επαναβεβαίωσή τους ως χρέη του ΟΤΑ,
στον οποίο είχε την εποπτεία τους.
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΙΚΑ:
Η διαδικασία κατάρτισης και
ψήφισης των δημοτικών και περιφερειακών προϋπολογισμών του 2015 αποτελεί
κατεξοχήν διαδικασία που επιβεβαιώνει το ρόλο των ΟΤΑ ως μακρύ χέρι του κράτους
και των πολιτικών Κυβέρνησης – Ε.Ε. – Δ.Ν.Τ.
Η εμπλοκή του «Παρατηρητηρίου»
καθιστά ανέφικτη την όποια εναλλακτική οικονομική διαχείριση. Για παράδειγμα, ο
προϋπολογισμός που κατέθεσε ο Αγοραστός στη Θεσσαλία σε σχέση με αυτόν της
Δούρου του ΣΥΡΙΖΑ στην Αττική έχουν ελάχιστες διαφορές.
Για αυτό η ΑΝΤΑΡΣΥΑ ΤΡΙΚΑΛΩΝ έχει
γενική κατεύθυνση να καταψηφίζει τους προϋπολογισμούς που καταθέτουν οι
δημοτικές και περιφερειακές αρχές και είναι ενταγμένοι στο παραπάνω πλαίσιο.
Παλεύουμε μαζί με το λαό για:
Προϋπολογισμούς για την
εξυπηρέτηση των αναγκών των κατοίκων και όχι σύμφωνα με τις επιταγές του
κεφαλαίου, των τραπεζών, των τοκογλύφων δανειστών, της Ε.Ε. και του Δ.Ν.Τ.
- Κατάργηση κάθε τοπικής φορολογίας για τη λαϊκή κατοικία.
- Όχι στις αυξήσεις των δημοτικών τελών και φόρων.
- Αύξηση δημοτικών φόρων και τελών σε μεγάλες επιχειρήσεις και τράπεζες.
- Επαναφορά του ύψους της χρηματοδότησης των ΚΑΠ που έχουν περικοπεί. Άμεση απόδοση από το κράτος στους ΟΤΑ των χρωστούμενων πόρων.
- Καμιά μείωση των κοινωνικών υπηρεσιών. Καμιά υποβάθμιση των σχολείων, των δημόσιων υπηρεσιών.
- Λεφτά για τις κοινωνικές δαπάνες, για μισθούς και συντάξεις και τις λαϊκές ανάγκες σε παιδεία, υγεία, πρόνοια, υποδομές, πολιτισμό και αθλητισμό.
- Να διαγραφεί το χρέος.
- Να πληρώσουν οι τράπεζες και το κεφάλαιο την κρίση και όχι ο λαός
