του Αλέκου Αναγνωστάκη, πηγή εφημ. "Πριν"
«Ο Μπελογιάννης» συνόψιζε ο τότε εξόριστος στον Άι-Στράτη Γιάννης
Ρίτσoς µόλις έµαθε για τον τουφεκισµό του Νίκου και των τριών συντρόφων
του, Καλούµενου, Αργυριάδη και Μπάτση, την απαγορευµένη ώρα της 4ης και
12 λεπτά µετά τα µεσάνυχτα στις 30 Μάρτη του 1952, «µας έµαθε άλλη µια
φορά πώς να ζούµε και πώς να πεθαίνουµε».
Γεννηµένος στην Αµαλιάδα, όπου πέρασε τα παιδικά του χρόνια.
Αγωνιστής φοιτητής της Νοµικής, κοµµουνιστής αντάρτης του ΕΑΜ και του
∆ηµοκρατικού Στρατού, πολιτικός επίτροπος της 10ης µεραρχίας, µέλος της
Κεντρικής Επιτροπής του ΚΚΕ. Αφιχθείς παράνοµα τον Ιούνη του 1950 στην
Ελλάδα, ως αργεντίνος Eρρίκος Πανόζ, µε αποστολή να αντιµετωπίσει τις
σοβαρές οργανωτικές ανεπάρκειες και τις διαλυτικές τάσεις στο ΚΚΕ –
κατάσταση που επιβάλλει την άµεση αποστολή στην Ελλάδα στελεχών τα οποία
ήταν στις «χώρες της Ανατολής» µετά τη συντεταγµένη υποχώρηση. (Ο
Μπελογιάννης έφυγε τότε µε το τελευταίο απόσπασµα.) Τα αποτελέσµατα της
δράσης του είναι άµεσα.
Ο Μπελογιάννης συλλαµβάνεται. Βασανίζεται φρικτά υπό την εποπτεία του
αµερικανού πράκτορα Ρ. Nτρίσκαλ. ∆ικάζεται (στρατοδίκες:
αντισυνταγµατάρχης Aνδρέας Σταυρόπουλος, Γεώργιος Παπαδόπουλος,
µετέπειτα δικτάτορας, κ.ά.). Καταδικάζεται και εκτελείται ως κατάσκοπος.
Κατά τη φυλάκισή του και στην πολύκροτη δίκη αναπτύσσεται ένα παγκόσµιο
κίνηµα αλληλεγγύης. Συγκεντρώσεις, διαδηλώσεις, συνεντεύξεις,
τηλεγραφήµατα διαµαρτυρίας από ανθρώπους των γραµµάτων, των τεχνών και
των επιστηµών (Τσάπλιν, Σαρτρ, Κοκτό, Μπενουά, γάλλοι υπουργοί, ο ίδιος ο
Ντε Γκολ, πρόεδροι ακαδηµιών και ακυρωτικών). Ακόµα και ο συντηρητικός
αρχιεπίσκοπος Σπυρίδων Βλάχος ζητά από το βασιλιά να µη γίνουν
εκτελέσεις δηλώνοντας: «Έχω συγκλονιστεί από το ηθικό µεγαλείο του
Μπελογιάννη. Το θεωρώ ανώτερο κι από των πρώτων χριστιανών, γιατί ο
Μπελογιάννης δεν πιστεύει ότι υπάρχει µέλλουσα ζωή».
Το όνοµα του Mπελογιάννη γίνεται σύµβολο του αγώνα για την ανεξαρτησία των λαών και την ειρήνη.
H κυβέρνηση Πλαστήρα δεν προχωρεί στην εκτέλεση. Τον Φλεβάρη του 1952
γίνεται η δεύτερη δίκη µε το νόµο περί κατασκοπείας. ∆εύτερη καταδίκη
σε θάνατο. Εκτελείται επί κυβέρνησης Πλαστήρα – Βενιζέλου.
«Εµείς», τόνιζε στην απολογία-καταπέλτης, «πιστεύουµε στο ωραιότερο
ιδανικό το οποίο διανοήθηκαν τα πιο προοδευτικά µέλη της ανθρωπότητας.
Και η προσπάθειά µας, ο αγώνας µας, είναι να γίνει αυτό πραγµατικότητα
για την Ελλάδα και τον κόσµο ολόκληρο… Για το σκοπό αυτόν αγωνιζόµαστε
κι όταν χρειαστεί θυσιάζουµε και τη ζωή µας». Όταν ο Μπελογιάννης
ξανακάθισε στη θέση του µια από τις κατηγορούµενες τού πρόσφερε ένα
γαρύφαλλο. Το πρόσωπό του φωτίστηκε. Χαµογέλασε. Αυτή την εικόνα απέδωσε
στο πασίγνωστο σκίτσο του ο Πικάσο. Το γαρύφαλλο θα γίνει λαϊκό σύµβολο
πάλης. Στον τάφο του εµφανίστηκε κάποια στιγµή ένα στεφάνι µε την
επιγραφή: «Κοιµήσου ήσυχα, εµείς αγρυπνούµε».
Στη µέσα τσέπη του σακακιού µας, συµπλήρωνε προχθές κάποιος,
συντάσσουµε πάλι το σχέδιο της καινούριας πολιτείας! Αυτό στο οποίο µόνο
µπορεί ο Μπελογιάννης να ζει και να ’ναι µαζί µας.
