«Πρόταση για το Εργατικό Κομμουνιστικό Πρόγραμμα της Εποχής μας»

Στη μνήμη του Κώστα Τζιαντζή
 

 Το 2003, ο Κώστας Τζιαντζής είχε επεξεργαστεί ένα ανέκδοτο κείμενο τριών σελίδων με τίτλο «Πρόταση για το Εργατικό Κομμουνιστικό Πρόγραμμα της Εποχής μας». Πίστευε  πως οι επαναστάτες, εξαιτίας και των επερχόμενων, δεν μπορούν παρά να διασχίσουν τη διαδρομή για το κομμουνιστικό κόμμα στο νέο αιώνα, με σπουδή και συλλογικότητα, με αυτοπεποίθηση και γνώση. Κάτω από τον τίτλο, με ψιλά γράμματα, υπήρχε η υποσημείωση: «Το παρελθόν δεν είναι νεκρό, δεν είναι καν παρελθόν... Ουίλιαμ Φόκνερ»

Tο νέο εργατικό κομμουνιστικό πρόγραμμα περιέχει δύο κατηγο­ρίες ζητημάτων που βρίσκονται σε ενότητα αλλά και σχετική αυτοτέλεια μεταξύ τους: Πρώτο, τη «βα­σική αντικειμενική αφετηρία» του και δεύτερο τη «βασική πολιτική του κατεύθυνση».

Η βασική αντικειμενική αφετηρία περιέχει την αναβαθμισμένη ιστορική υλιστική ερμη­νεία και πρακτική αξιοποίηση της νέας κατά­στασης της εποχής που ζούμε. Συμπεριλαμβά­νει επομένως τέσσερις διαλεκτικά αλ­ληλοσυνδεόμενες πλευρές στην ιστο­ρική και αντικειμενική τους εξέλιξη. Η πρώτη και καθοριστική πλευρά εί­ναι αυτή των οικονομικο-κοινωνικών όρων και σχέσεων αναπαραγωγής της υλικής ζωής, το σημερινό επίπε­δο σύνδεσης των παραγωγικών δυ­νάμεων και των παραγωγικών σχέσε­ων. Εδώ περιέχονται οι εξελίξεις στη διαδικασία της εργασίας και της επι­στήμης, στις μορφές εκμετάλλευσης και εξαγωγής απλήρωτης δουλειάς, στην κοινωνικοποίηση, τη διεθνοποί­ηση της εργασίας και της παραγωγής, στη συγκεντροποίηση του κεφαλαίου, στον κοινωνικό καταμερισμό της αλλο­τριωμένης εργασίας, στην οικογένεια, στην εκπαίδευση κ.λπ. Η δεύτερη πλευρά συνδέεται με το σχετικά αυτο­τελές επίπεδο και το περιεχόμενο της πολιτικής και τις αντίστοιχες μορφές της πολιτικής κυριαρχίας και αντιπα­ράθεσης ανάμεσα στις αντίπαλες τά­ξεις, όπως αυτές αναπτύσσονται και μετασχηματίζονται ιστορικά και αντεπιδρούν ταυτόχρονα στις συνολικές και ειδικότερα στις οικονομικοκοινω­νικές αντιθέσεις. Εδώ περιλαμβάνο­νται οι εξελίξεις των κρατικών θεσμι­κών δομών. Οι εξελίξεις στο διεθνές σύστημα. Οι αντιθέσεις στο περιεχόμε­νο και στη μορφή της στρατηγικής και τακτικής του κεφαλαίου και της εργα­τικής τάξης. Οι σχέσεις ανάμεσα στην αστι­κή και την εργατική πολιτική. Οι αντιθέσεις και οι εξελίξεις στην οργάνωση των πολιτι­κών υποκειμένων, στα κόμματα, στις πολιτι­κές οργανώσεις, στις κοινωνικές οργανώσεις. Επομένως και η ιστορική εξέλιξη στο περιε­χόμενο, στις μορφές και στις αντιφάσεις της εργατικής πολιτικής. Περιλαμβάνεται, ιδιαί­τερα, η συγκεκριμένη εξέλιξη των διαφορετι­κών πολιτικών ρευμάτων της εργατικής τάξης και ειδικά του κομμουνιστικού κινήματος και των σύγχρονων εγχειρημάτων για την ανασυ­γκρότηση του. Βασική σημασία έχουν οι αρ­χές συγκρότησης της επαναστατικής πρωτο­πορίας, του ευρύτερου πολιτικού υποκειμέ­νου και του εργατικού κινήματος, οι σχέσεις των πρωτοποριών και ειδικά του επαναστατι­κού κόμματος με τις μαζικές πολιτικές οργανώσεις και τα πολιτικά μέτωπα της εργατικής τάξης. Οι σχέσεις με τα συνδικάτα, με τις άλ­λες μαζικές οργανώσεις, ο πολιτικός, πολιτι­στικός ρόλος αυτών των οργανώσεων, ο πο­λιτισμός της οργάνωσης του ταξικού εργατι­κού κινήματος.

Η τρίτη πλευρά, συνδέεται με την ιστορική αντικειμενική εξέλιξη και τη σημερινή κατά­σταση και προοπτική των «επαναστατικών ιδε­ών», της επιστήμης και της θεωρίας της επανά­στασης, σε συνάρτηση με τις εξελίξεις σας κυρί­αρχες αντιλήψεις και θεωρίες, στο περιεχόμενο και στις μορφές της ανάπτυξης και της μεταξύ τους αντιπαράθεσης. Ιδιαίτερα με την ιστορική διαπάλη, στο έδαφος της επαναστατικής θεωρί­ας, ανάμεσα στον υλισμό και στις διάφορες πα­ραλλαγές του αστικού και μικροαστικού θετικι­σμού. Συνδέεται με τη σημερινή κατάσταση του μαχόμενου υλισμού και την ανάγκη της «επαναστατικοποίησης» του ώστε να αντιστοιχηθεί με τις συνολικές, σύγχρονες κατακτήσεις της επι­στήμης. Η τέταρτη πλευρά, η πιο συνολική, συν­δέεται με την επαναπροσέγγιση των βασικών ιστορικών εξελίξεων και σταθμών, αυτών που διαμόρφωσαν τη σύγχρονη πραγματικότητα, τη δυναμική και τους συσχετισμούς της. Συνδέεται με την κατάκτηση ενός συγκεκριμένου εργατι­κού ιστορικού πολιτισμού της σύγχρονης πραγ­ματικότητας, των δυνατοτήτων και των προο­πτικών της. Αυτή η ταξική ιστορική επαναπρο­σέγγιση αφορά γενικότερα την τάση της εργατικής τάξης και των πρωτοπόρων δυνάμεων της να υπερβαίνει το βίαιο αστικό κατακερματισμό και τη διάσπαση της κοινωνίας, και επομένως των συνολικών κοινωνικών σχέσεων (στην οι­κονομία - στην ιδιοκτησία - στην πολιτική, στην οργάνωση, στην πράξη και στη θεωρία, στις ιδέ­ες και στην τέχνη). Αφορά την τάση της να προ­ωθεί από το κατώτερο στο ανώτερο στάδιο μια επανένωση των κοινωνικών σχέσεων στην κα­τεύθυνση της κοινωνικής απελευθέρωσης.

Αυτή η διαδικασία συγκρότησης του συγκε­κριμένου ιστορικού πολιτισμού της πρωτοπό­ρος τάξης εμφανίζεται σήμερα σαν ανάγκη ου­σιαστικής συνένωσης, στα πλαίσια της επανα­στατικής κομμουνιστικής πρωτοπορίας και γε­νικότερα του ταξικού εργατικού κινήματος, των θεωρητικών, των πολιτικών και των ακονομικο-κοινωνικών πλευρών του εργατικού αγώνα. Των πλευρών δηλαδή που έχουν διασπαστεί μέσα σης ιστορικά διαμορφωμένες σύγχρο­νες συνθήκες της εκμετάλλευσης, της καταπίε­σης και της ήττας. Ως «βασική πολιτική του κα­τεύθυνση» το εργατικό κομμουνιστικό πρόγραμ­μα περιέχει τη συγκεκριμένη ανάλυση της εξέ­λιξης των συσχετισμών που αφορούν στις βα­σικές συνολικές αντιθέσεις του καπιταλι­στικού τρόπου παραγωγής, στους όρους και στις σχέσεις παραγωγής, στην πολι­τική και πολιτιστική κυριαρχία και αντι­παράθεση.

Το καθοριστικό κριτήριο για την ποι­ότητα των συσχετισμών και τη δυναμική ανάπτυξη της ουσίας αυτών των αντιθέ­σεων, καθώς και της ουσίας της σύγχρο­νης κυρίαρχης καπιταλιστικής πραγματι­κότητας, είναι η ανώτερη ή όχι αναγκαιότητα-δυνατότητα που αυτοί περιέχουν για μετάβαση προς τον ιστορικά ανώτε­ρο τύπο κοινωνικής συγκρότησης, προς την αταξική κομμουνιστική κοινωνία

Σε όσον αφορά την σύγχρονη επο­χή, το νέο πρόγραμμα περιέχει την ανα­γκαιότητα να επανακαθοριστούν οι ποι­οτικοί στόχοι και οι μορφές της στρατη­γικής πολιτικής πρότασης του εργατι­κού κινήματος. Να επανακαθοριστούν δηλαδή οι ποιοτικοί στόχοι και οι μορ­φές της στρατηγικής διαδικασίας που προωθεί τη γενικά και σχετικά άμεσα επιτακτική «Αντικαπιταλιστική Επανά­σταση», σε στενή σύνδεση με την ουσι­αστική νίκη της «Εργατικής Δημοκρατί­ας», με την οριστική νίκη των σοσιαλιστικών-κομμουνιστικών λύσεων και σχέ­σεων, με τους ανώτερους και τελικά κα­θοριστικούς στόχους και τις μορφές της Κομμουνιστικής Κοινωνίας.

Σε στενή αλληλεπίδραση με αυτή τη «στρατηγική πλευρά», το νέο πρόγραμμα περιέχει τα βασικά ποιοτικά στοιχεία της τακτικής. Περιέχει δηλαδή τους στόχους και τις μορ­φές που συνδέουν τη συγκεκριμένη σημερινή ιστορική περίοδο της αστικής κοινωνικής- πο­λιτικής επέλασης και ασφυκτικής ηγεμονίας, καθώς και της απουσίας ενός συγκροτημένου ανεξάρτητου επαναστατικού πολιτικού υποκει­μένου, με μια «συνολική πολιτική αντικαπιταλιστική τομή». Με επιδίωξη επομένως την ήτ­τα και ανατροπή της αντιδραστικής καπιταλιστι­κής εκστρατείας.

Θα επιχειρεί άρα να προωθεί συνολικές ερ­γατικές αvαντικαπιταλιστικές διεκδικήσεις και κα­τακτήσεις. Θα οδηγεί σε συσχετισμούς ανώτε­ρης ανασυγκρότησης ενός αυτοτελούς επανα­στατικού υποκειμένου της εργατικής πολιτικής και της κομμουνιστικής χειραφέτησης σε εθνική και διεθνή κλίμακα

Αυτή η διαδικασία της «επαναστατικής τα­κτικής», περιέχει κυρίως τους βαθύτερους στό­χους και τις μορφές που συνδέουν τη σημερινή ιστορική περίοδο και την άμεσα αναγκαία αντικαπιταλιστική πολιτική τομή, με την «προσδιο­ριστική», απέναντι τους, κατεύθυνση της εργα­τικής επαναστατικής ηγεμονίας στις πλατύτερες εργατικές λαϊκές δυνάμεις.

ΕΝΙΑΙΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ ΔΙΑΚΗΡΥΞΗ

Συνολική πρόταση στρατηγικής και τακτικής

Με αυτόν  τον τρόπο, η στρατηγική καθορίζει τελικά και εμπνέει τη τακτική ενώ με τη σειρά της η τακτική συναρθρώνεται και συναντιέται εκ νέον με τη στρατηγική. Αυτές οι διαδικασίες της στρατηγικής και τακτικής αποτελούν ενιαία τη συνολική πρόταση τον εργατικού κινήματος της εποχής μας, σε αντίθεση με τους αντίστοιχους συνδυασμούς και τις διάφορες παραλλαγές «στρατηγικής και τακτικής», που στριφογυρίζουν στα πλαίσια τον συστήματος. Συγκροτούν μια ενιαία συνολική πρόταση που καθορίζει το κομμουνιστικό περιεχόμενο της ουσιαστικής, «υλικής» και οριστικής λύσης των συσσωρευμένων αντιθέσεων και των εργατικών και λαϊκών προβλημάτων της νέας ιστορικής εποχής. Και επομένως αναδεικνύουν την αναγκαιότητα, τη δυνατότητα, τη ρεαλιστικότητα, τα όρια και την προοπτική των άμεσων απαντήσεων, λύσεων, διεκδικήσεων και κατακτήσεων της σημερινής ιστορικής περιόδου. Αυτές οι διαδικασίες στρατηγικής και τακτικής συγκροτούν μια ενιαία συνολική πρόταση, που μπορεί να συμπυκνωθεί σε μια ενιαία Προγραμματική Διακήρυξη. Μια πρόταση που αναδεικνύει, από τη μια μεριά, την καθοριστικότητα και επομένως και την ιδιαίτερη αμεσότητα της στρατηγικής και από την άλλη, τον πρωταρχικό, αποφασιστικό ρόλο και την ιδιαίτερη «στρατηγική σημασία» και προοπτική της τακτικής. Αυτές οι δυο πλευρές τον εργατικού κομμουνιστικού προγράμματος, η «βασική αντικειμενική αφετηρία» του και η « βασική ποδική του κατεύθυνση», εκφράζουν, με έναν τρόπο, τη διαλεκτική ενότητα της επαναστατικής θεωρίας με την επαναστατική πράξη, με καθοριστική τη δεύτερη. Εκφράζουν τον τελικά καθοριστικό ρόλο του «αντικειμενικού» στοιχείου της ιστορικής δυναμικής της πάλης των τάξεων, απέναντι στον πρωταρχικό «αποφασιστικό» ρόλο των άμεσων υποκειμενικών επιλογών. Τον καθοριστικό ρόλο που παίζουν οι συσσωρευμένες, μέσα στη σύγχρονη πραγματικότητα, συνολικές ανατρεπτικές σχέσεις και αντιθέσεις, απέναντι στον αποφασιστικό ρόλο των κληρονομημένων πολιτικών συσχετισμών. Εκφράζουν, σε τελευταία ανάλυση, την  καθοριστικότητα του οικονομικού-κοινωνικού παράγοντα απέναντι στην  αποφασιστικότητα της πολιτικής. Εκφράζουν την καθοριστική αναγκαιότητα- δυνατότητα της ίδιας της εργατικής τάξης συνολικά, για επαναστατική συνειδητοποίηση και πράξη, απέναντι στην πρωταρχική - αποφασιστική αναγκαιότητα της επαναστατικής πρωτοπορίας. Εκφράζουν την καθοριστικότητα της στρατηγικής πάνω στην πρωταρχικότητα της τακτικής. Εκφράζουν, τελικά, τον καθοριστικό ρόλο του «είναι» σε σχέση με τη «συνείδηση». Η διαδικασία συγκέντρωσης των δυνάμεων του νέου εργατικού κομμουνιστικού προγράμματος βρίσκεται στην αρχική φάση της, σε εθνική και διεθνή κλίμακα, με βάση την  ασφυκτική αστική ηγεμονία, την ανυπαρξία ενός σχετικά μαζικού ηγεμονικού ενωτικού «παραδείγματος», την  υπάρχουσα οπορτουνιστική υπεροπλία.  Αυτή θα ωριμάζει μαζί  με την αντικειμενική ανάπτυξη των  αντιθέσεων  της νέας κατάστασης και ανάλογα με το επίπεδο της συνειδητής αξιοποίησης της από τους επαναστάτες. Κάθε νέο προγραμματικό και πρακτικό βήμα θα περιέχει αντιφάσεις, αναζητήσεις και αλληλεπιδράσεις και εντέλει μπορεί να συγκεντρώνει δυνάμεις για μια ανώτερη κομμουνιστική σύνθεση. Ταυτόχρονα και αναπόφευκτα, θα οξύνει την αντιπαράθεση για την ηγεμόνευση από τα κάθε λογής ταξικά ανταγωνιστικά ρεύματα ιδιοποίησης και διαστρέβλωσης του εργατικού κινήματος. Κι αυτό θα συνεχίζεται μέχρις ότου το νέο πρόγραμμα «ολοκληρωθεί» σε μια σχετικά επαρκή συνολική βάση, μέχρις ότου δημιουργηθούν συνθήκες σχετικά μαζικής πρακτικής του επιβεβαίωσης. Οπότε το κάθε πισωγύρισμα θα είναι σχεδόν αδύνατο.

 αναδημοσίευση από ΠΡΙΝ 28/10/12